احتمالا در هنگام خرید عطر، انواع مختلفی از آن‌ها که شامل پرفیوم، ادوپرفیوم، ادوتویلت و … هستند را مشاهده کرده‌اید. اما تفاوت این‌ها در چیست؟ همه‌ی آن‌ها تا حد زیادی شبیه به هم هستند، ولی براساس غلظت روغن پایه در الکل و آب نامگذاری شده‌اند. در اینجا به انواع عطر و غلظت آن‌ها اشاره خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
آیا ادکلن، همان عطر مردانه است؟
برخی گمان می‌کنند که ادکلن، نسخه‌ی مردانه‌ی عطر است در صورتی که این تصور درست نیست. در واقع تفاوت عطر و ادکلن بر پایه‌ی غلظت روغن‌های پایه (روغن‌های اساسی عطر یا همان اسانس عطر) در هر کدام است. به طور کلی، عطرهای مردانه معمولا دارای برچسب «For Men» و یا به فرانسوی «Pour Homme» هستند. روی عطرهای زنانه نیز معمولا عبارت «For Women» و یا به فرانسوی «Pour Femme» نوشته شده است.
مواد درون اسانس عطر
در واقع عطر و اسانس با هم فرق دارند. اسانس در عطر استفاده می‌شود اما عطر نه تنها اسانس، بلکه دارای آب و الکل نیز می‌باشد.
اسانس عطر از مواد مختلفی تهیه شده است: روغن‌های معطر پایه (مانند چوب سدار و چوب صندل)، ابسولوت‌ها (یا همان مقطره یا عصاره) مانند گل یاسمن و رز، عصاره‌های حیوانی (که متداول‌ترین آن مُشک است) و رایحه‌های مصنوعی (مواد ساخته شده‌ی شیمیایی). ترکیباتی از این مواد، نت‌های مختلف عطر را به ما می‌دهد. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید مطلب «منابع ترکیبات عطر» را مطالعه کنید.
اصطلاح اسانس که به تازگی رواج پیدا کرده معمولا همان عطرهای روغنی هستند که در شیشه‌ها پر میشوند. آن‌ها از طریق مواد شیمیایی و کاملا مشابه عطرها ساخته شده‌اند، به‌طوری‌که نمی‌توان اسانس را از عطر تشخیص داد. هزینه‌ی اسانس نیز نسبت به عطر بسیار پایین‌تر است.
انواع عطر و غلظت آن‌ها چیست؟
روغن‌های پایه به خودی خود بسیار غلیظ هستند و عملا ممکن است رایحه‌ی آن‌ها (یا هر ماده دیگری درون عطر) تا زمانی‌که به خوبی رقیق و مخلوط نشده، ناخوشایند باشد. برای رقیق و مخلوط کردن این رو‌غن‌ها و دیگر عناصر موجود در عطر، از آب و الکل استفاده می‌شود. سطح غلظت مواد تشکیل‌دهنده‌ی عطر در مخلوط آب و روغن (و یا الکل و روغن) مشخصه‌ی اصلی متمایز کننده‌ی نوع عطر است. بر این اساس، عطرها به 5 دسته‌ی زیر تقسیم میشوند که به ترتیب از بالاترین غلظت تا کمترین، را شامل میشوند.
1. پرفیوم و یا عطر خالص (Perfume, Parfum, Pure Perfume)
غلظت: 20%-30%
ماندگاری: 6-8 ساعت
پرفیوم که با نام «اکستریت د پرفیوم» و یا «عطر خالص» نیز شناخته می‌شود، بیشترین غلظت عطر را داراست که گران‌ترین نوع عطر نیز می‌باشد. از آنجا که پرفیوم خالص‌ترین نوع عطر است، برای پوست‌های حساس نیز مناسب‌تر بوده و افراد کمتر دچار حساسیت پوستی میشوند. چون الکل کمتری داشته و کمتر پوست را خشک می‌کند.
پرفیوم معمولا دارای غلظتی بین 20 تا 30 درصد مواد معطر روغنی است. (گاهی اوقات شامل 15 تا 40% نیز می‌شود.) بنابراین بالاترین ماندگاری را نیز در بین انواع عطرها (6 تا 8 ساعت) دارد.
2. ادوپرفیوم (Eau De Perfume, Eau De Pafum, EDP)
غلظت: 15%-20%
ماندگاری: 5-6 ساعت
ادوپرفیوم که با علامت اختصاری Edp نیز نشان داده می‌شود، پس از پرفیوم بالاترین غلظت را در میان انواع عطرها دارد. ادوپرفیوم معمولا دارای غلظت 15 تا 20 درصد بوده و ماندگاری آن حدود 5 تا 6 ساعت می‌باشد. اگرچه ترکیبات این نوع عطر نسبت به پرفیوم کمی بیشتر دارای آب و الکل است، اما باز هم برای پوست‌های حساس مناسب می‌باشد. همچنین رایحه سبک‌تری از پرفیوم دارد، اما با این حال جزو عطرهای گران‌قیمت محسوب می‌شود.
در کل، ادوپرفیوم یکی از رایج‌ترین انواع عطر بوده و برای استفاده روزانه مناسب است.
3. ادوتویلت (Eau De Toilette, EDT)
غلظت: 5%-15%
ماندگاری: 4-5 ساعت
ادوتویلت‌ها با غلظت 5 تا 15 درصد مواد معطر روغنی، در رده بعدی این دسته‌بندی قرار دارند. این نوع عطر، درصد الکل بالاتری داشته و جزو عطرهای سبک محسوب می‌شود. بنابراین ماندگاری آن نیز نسبت به پرفیوم و ادوپرفیوم کمتر بوده و اثرش زودتر از بین می‌رود. بنابراین بهتر است بعد از هر 4 یا 5 ساعت، دوباره بر روی پوست یا لباس اسپری نمود.
ادوتویلت‌ها یکی از محبوب‌ترین انواع عطر بوده و به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین به دلیل غلظت کمتر نسبت به ادوپرفیوم ارزان‌تر است.
نکته‌ی دیگر در مورد ادوتویلت این است که بیشتر برای استفاده در روز پیشنهاد می‌شود، در حالی‌که ادوپرفیوم رسمی‌تر بوده و معمولا بیشتر در شب استفاده می‌شود. واژه‌ی «ادوتویلت» از اصطلاح فرانسوی « faire sa toilette» گرفته شده که به معنای «آماده شدن» است. ادوتویلت به اختصار با «Edt» نشان داده می‌شود.
4. ادکلن (Eau De Cologne, EDC)
غلظت: 2%-4%
ماندگاری: 2-3 ساعت
ادکلن (و یا ادوکلن) که به اختصار به آن «Edc» نیز گفته می‌شود، نسبت به انواع گفته شده در بالا، غلظت کمتری از مواد روغنی (در حدود 2 تا 4 درصد) را داراست. نسبت به ادوتویلت دارای مقدار الکل بیشتری است و بنابراین ارزان‌تر از آن نیز می‌باشد. ماندگاری آن نیز معمولا 2 تا 3 ساعت بوده و بنابراین به مقدار بیشتری از آن نیاز است تا در دفعات متعدد اسپری شوند. به همین دلیل در شیشه‌های بزرگتری عرضه می‌شود.
در اصل ادکلن به یک دستورالعمل سنتی ساخته شده از نت‌های گیاهان و مرکبات با کمی نت پایه برمی‌گردد. ادکلن، قدیمی‌ترین اصطلاح عطر بود که در آمریکای شمالی برای رایحه‌های مردانه استفاده می‌شد.
5. اوفرش (Eau Fraiche)
غلظت: 1%-3%
ماندگاری: 1-2 ساعت
اوفرش با غلظت 1 تا 3 درصد اسانس روغنی عطر، رقیق‌ترین نوع عطر بوده و در پایین این لیست قرار دارد. با وجود اینکه اوفرش کمترین غلظت عطر را دارد اما حاوی کمترین مقدار الکل بوده و در عوض با مقدار زیادی آب رقیق شده است. بنابراین برای کسانی که دارای پوست حساس هستند نیز مناسب است.
انواع دیگر عطر
علاوه بر موارد بالا که گفته شد، انواع دیگری از عطرها نیز با اسامی دیگری موجود هستند که در زیر به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
افترشیو (Aftershave) و اسپلش (Splash)
غلظت: 1%-3%
افترشیوها دارای درصد کمی عطر هستند (در حدود 1 تا 3 درصد)، چون بیشتر حاوی عناصر آرامش‌بخش مانند آلوئه‌ورا می‌باشند. رایحه‌ی آن زیاد ماندگاری ندارد اما استفاده از آن پس از اصلاح پوست را تسکین داده و مرطوب می‌سازد.
افترشیوها نیز در انواع مختلفی مانند اسپری، لوسیون و ژل عرضه میشوند که بر پایه‌ی آب، الکل و یا شیر ساخته شده‌اند.
اسپریت دو پرفیوم (Esprit De Parfum, ESDP)
غلظت: 20%-25%
این نوع دارای غلظتی در حدود 20 تا 25 درصد مواد روغنی است و در رده‌ای بین پرفیوم و ادوپرفیوم قرار می‌گیرد. اسپریت د پرفیوم با علامت اختصاری Esdp نشان داده می‌شود. این ترکیب در بازار بسیار کمیاب است و به ندرت دیده می‌شود.
پرفیوم میست (Perfume Mist)
غلظت: 3%-8%
پرفیوم میست تقریبا غلظتی شبیه ادکلن دارد (5 تا 8 درصد) با این تفاوت که حلال آن غیر الکلی است.
تستر
تسترها کاملا رایگان بوده و تولیدکننده هنگام پخش عمده محصول خود، معمولا به ازای هر 12 عطر، یک تستر درون کارتن قرار می‌دهد. روی آن‌ها نیز برچسب «Not For Sale» زده شده تا از فروش آن جلوگیری شود. تسترها معمولا در سایزهای بزرگ و در جعبه‌های مقوایی سفید رنگ عرضه میشوند. برخی از آن‌ها دارای سر و برخی نیز بدون سر هستند. در واقع هدف از ارائه آن این است که مشتریان بتوانند بدون باز کردن جعبه عطر اصلی، آن عطر را تست کرده و با رضایت کامل اقدام به خرید نمایند.
دئودورانت و اسپری‌های خوشبو کننده نیز انواع دیگری هستند که می توان برای خوشبو شدن بدن از آن‌ها استفاده نمود.
و اما سخن و نتیجه‌گیری آخر
- علاوه بر نوع عطر بر اساس غلظت روغن پایه، عوامل دیگری مانند رایحه و نُت‌های مختلف عطر نیز در بو و میزان ماندگاری عطر تاثیرگذارند.
- در ضمن بهتر است در هر فصل از عطری مناسب همان فصل استفاده نمود. برای مثال، در فصل‌های سرد بهتر است از عطرهایی با طبع گرم و در فصل‌های بهار و تابستان از عطرهای ملایم، معتدل و یا خنک استفاده شود.
- هر عطری که غلطت آن کمتر از پرفیوم خالص باشد، می‌تواند اسپری شود. در حقیقت، همه‌ی آن‌ها بجز ادوپرفیوم (که گاهی اوقات مانند پرفیوم در بطری‌های درپوش‌دار فروخته می‌شود) عموما در یک بطری اسپری‌دار عرضه میشوند.
- اگر پوست حساسی دارید و می‌خواهید از الکل اجتناب کنید، پس بهتر است پرفیوم (عطر خالص)، ادوپرفیوم و یا اوفرش بخرید.
- افترشیو برای روتین اصلاحتان مهم است و می‌تواند اثر ادکلن را تقویت کند اما انتظار بوی طولانی مدت از آن نداشته باشید.
- برخی اصطلاحات جدید در همه‌ی گروه‌ها (از جمله پرفیوم، ادوپرفیوم و ادوتویلت) وجود دارند که نشان‌دهنده غلطت و دوام بیشتر آن عطر است. این اصطلاحات عبارتند از: Intense، Extreme، Absolue، Concentree.
